De invloed van sociaaleconomisch achtergrond op adolescenten toekomstenverwachtingen

De adolescentie is de levensfase waarin veel van de voorkeuren, aspiraties en verwachtingen die richtinggevend zijn voor de verdere levensloop worden gevormd. Verwachtingen van adolescenten blijken een goede indicator te zijn voor de feitelijke levenslooptransities later in hun leven. De vraag is hoe verwachtingen en aspiraties van adolescenten bepaald worden. Sommige sociologen benadrukken dat het individu de architect is van zijn eigen leven en alleen nog maar hoeft ‘uit te zoeken’ wat hij/zij wil.

Echter, empirisch onderzoek binnen de stratificatiesociologie en het levenslooponderzoek beklemtoont dat veel levensloopkeuzes nog steeds niet ‘volledig vrij’ zijn, maar sterk afhankelijk zijn van sociale herkomst.

Ondanks de individualisering in de Westerse samenlevingen blijkt dat sociale klasse nog steeds een (sterke) relatie heeft met opleiding, beroep, lifestyle en criminaliteit. Er wordt niet ontkent dat capaciteiten en preferenties de levensloop van individuen voor een belangrijk deel bepalen, maar er wordt benadrukt dat deze ook bepaald worden door de sociale, culturele en economische achtergrond van het ouderlijk gezin. Dit geldt niet alleen voor beslissingen in de opleidings- en beroepsloopbaan, maar ook voor die op het gebied van relatie- en gezinsvorming.

De centrale vraag van dit proefschrift is: wat is de relatie tussen de sociaaleconomische positie van de ouders en de verwachtingen van adolescenten over hun toekomstige levensloop?