José Teunissen benoemd tot lector Fashion Design and Identity
'We moeten mode opnieuw definiëren"
9 May 2023 09:00José Teunissen is per 1 mei benoemd tot bijzonder lector Fashion Design and Identity aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). In deze nieuwe rol benadert zij mode als een cultureel fenomeen, waarbij zij ook onderzoekt hoe mode inclusiever kan worden. Daarnaast richt Teunissen zich met haar (internationale) onderzoek op innovatie voor duurzamere mode.
Teunissen heeft een grote staat van dienst binnen de modewereld en het hoger onderwijs, en is sinds maart opleidingsmanager van het Amsterdam Fashion Institute (AMFI). In haar nieuwe rol gaat Teunissen zich ten eerste bezighouden met het onderwerp inclusiviteit in de mode. De laatste jaren is er groeiende aandacht voor dit onderwerp, en voor de dekolonisering van de modewereld.
Dekolonisering
Bij het debat over dekolonisering hoort de essentiële vraag wat mode eigenlijk is, en wat daar wel en niet onder zou moeten vallen, licht Teunissen toe. “We gebruiken de term mode vooral voor kledingstijlen uit het Westen, terwijl culturen uit India of Zuid-Amerika net zo interessant kunnen zijn. Die stijlen worden vaak aangemerkt als ‘klederdracht of kostuum’, en zijn te vinden in musea voor volkenkunde. Binnen het mode-onderzoek is momenteel veel discussie over die hele classificatie.”
Andere visie op mode nodig
Binnen de modewetenschap is momenteel dan ook debat gaande over de waarden en normen die in mode besloten liggen. “Wat vinden we nou eigenlijk belangrijk aan kleding? Daar is veel dialoog over. We moeten onze visie op mode herdefiniëren.”
Fast fashion is dolgedraaid
Onze visie op mode veranderen is ook urgent, gezien de duurzaamheidsopgave waar we voor staan. Fast fashion leidt tot enorme overproductie (met schadelijke gevolgen) en dit systeem is inmiddels dolgedraaid. Teunissen: “Influencers verkopen nu eendaagse mode-items, die volgers slechts één keer dragen voor de Instagram-foto en dan weggooien. Trends volgen elkaar zo steeds sneller op. Ontwerpers, onderzoekers en studenten zoeken daarom nu naar andere manieren om kleding waarde mee te geven, bijvoorbeeld door die waarde te vinden in kwaliteit of tijdloosheid.”
Digitalisering en duurzaamheid
Als lector Fashion Design & Identity gaat Teunissen onderzoeken hoe digitalisering, internet en globalisering de mode (en haar waarden) veranderen. Daarbij kijkt zij specifiek naar de gevolgen voor dekolonisering en de-westernisering van de mode. Daarnaast richt Teunissen zich op innovatie ten behoeve van duurzaamheid, en daarin speelt digitalisering van het vakgebied een cruciale rol.
Omdat José Teunissen ook de nieuwe opleidingsmanager van AMFI is, zullen studenten, docenten en onderzoekers via haar dubbelrol nog sterker in aanraking komen met internationaal onderzoek rond Fashion-Tech, duurzaamheid en inclusiviteit. De inzichten en wetenschappelijke samenwerkingen komen daarnaast van pas voor de toekomstige HvA-modemaster Digitalisering.
Over José Teunissen
Als lector Fashion Design and Identity gaat José Teunissen deel uitmaken van het HvA-lectoraat Fashion Research & Technology, een onderzoeksgroep onder leiding van lector Troy Nachtigall. Teunissen heeft een grote staat van dienst binnen de internationale wereld van mode-onderzoek. Ze is lang lector Fashion Design geweest bij ArtEZ (als een van eerste lectoren van Nederland), en werd later hoogleraar aan de University of the Arts in Londen. Daarnaast is Teunissen bekend als curator van uiteenlopende musea en tentoonstellingen, waaronder de Modebiënnale in Arnhem, het Boijmans van Beuningen en Museum of the Image, Breda. Sinds maart dit jaar is zij de nieuwe opleidingsmanager van AMFI.
José Teunissen verricht haar onderzoek vanuit de geesteswetenschappen, en voegt daarmee een nieuwe dimensie toe aan het huidige mode-onderzoek aan de HvA en andere hogescholen. Vanuit deze geesteswetenschappelijke benadering beschouwt Teunissen mode vooral als een cultureel fenomeen, dat samenhangt met identiteit en achterliggende waarden. Wat is mode precies; hoe gaan wij om met kleding? Wat zegt dat over wat wij als maatschappij of groep belangrijk vinden?
Mode en emancipatie
Eerder hebben vooraanstaande mode-onderzoekers gewezen op mode als vorm van emancipatie. Na de industriële revolutie kwam goedkope kleding beschikbaar voor een groot deel van de bevolking. Een tweede emancipatiegolf vond plaats in de jaren ’60, toen confectiekleding massaal beschikbaar werd. Ook werkmanskleding en tweedehandsspullen werden ‘in’ en opgenomen in persoonlijke stijl.
De laatste jaren is er binnen het mode-onderzoek meer aandacht gekomen voor het feit dat mode ook kan in- en uitsluiten. Modestudenten zijn hier ook mee bezig, en proberen ‘hokjes’ bijvoorbeeld op te rekken door genderfluïde kleding te ontwerpen.